مقدمه بسم الله الرحمن الرحيم خداى متعال را بسى سپاسگزارم وبر محمد وآل أو درود مى فرستم، سپاسگزارم كه مساعي چندين ساله ام به نخستين بر وميوه اش بارور شد، وسرانجام پس از گذشت مدتي قريب به بيست وسه سال - كه در خلال آن وقفه أي طولاني پديد آمده بود - در ظل كوششهايى طاقت فرسا وتلاشهايى پى گير توانستم اولين مجلد سفري عظيم ونوشتارى بس گسترده را تحت عنوان (كشاف الفهارس ووصاف المخطوطات العربية في مكتبات فارس) يا (فهرست موضوعي نسخه هاي خطى عربي كتابخانه هاي جمهوري اسلامي ايران) را با تدوين بخش (قرائت وتجويد) فراهم آورم. در خلال اين مدت براى تهيه ء ده ها هزار فيش وترتيب وتنطيم، وآنگاه تصحيح وتحرير آنها بخش اعظم نيروى بينائى و سلامت مزاجم را از دست داده وبا بهترين وشاداب ترين دوران عمرم در اين راه سرمايه گذارى كردم، واز هرگونه رفاه وآسايش وآزمندى واهداف انتفاعي چشم پوشيدم.
از سال 1347 ه‍. ش تا چندين سال پس از سال 1350 ه‍. ش به طور مداوم - چه در سفر وچه در حضر - به تهيه ء فيشهاى نسخه هاي خطى عربي كتابخانه هاي جمهوري اسلامي ايران در تمام لحظات فراغ از وظائف ضروري زندگانى، سرگرم بودم، وده ها هزار يادداشت به صورت فيش فراهم آوردم. در اين دراز مدت همه ء فهارس خطى موجود را از نظر گذراندم، وآنچه را به نظر مى رسيد ثبت و ضبط مى كردم، وهمزمان با تهيه ء ونگارش يادداشتهاى مربوط به نسخه هاي خطى صرفا به صورت بردارى از فهرستها بسنده ننمودم، بلكه سخت كوشيدم به پيرايش نوشته هاي فهارس از اغلاط وهفوات - كه براى هر فهرست نويس ماهر وكار آمد احيانا پيش مى آيد - دست يازم، چون مى ديدم برخى از آنان درباره ء نام وعنوان كتابها ويا مؤلفان - در مورد پاره أي از نسخه ها - گرفتار اشتباهاتي شده اند كه حتى الامكان مى بايد به اصلاح آنها روى آورد، ولذا سعى كردم از لغزشهاى قلمى برخى فهرست نويسان بكاهم.
ولى نبايد فراموش كنيم مساعي وكوششها ومحصول مطالعات عزيزانى كه اين فهرستها را تدوين كردند، واز رهگذر آنها بهره هاي فراوانى نصيبم گشت در خور بسى تقدير مى باشد.
اما پاره أي از فهرست نويسان - با اينكه نسخه ها در دسترس آنها قرار داشت - به علت