نقش ائمه طاهرين در تبيين احكام حج پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله و سلم و ائمه طاهرين در صدد تبيين اعمال و برنامههاى صحيح و پوياى حج بر آمده، و آداب مناسب با كانون توحيد و اخلاص را در اختيار مردم مىگذاشتند، هر چند كه موانع اجتماعى، داخلى و خارجى و بازيگرىهاى دشمنان نگذاشت كه در همان اوائل امر مردم به خوبى اين برنامههاى افتخار آميز را فرا بگيرند.
شيخ مفيد - قدس سره - راجع به حضرت امام محمد باقر عليه السلام مىفرمايد:
"... واعتمدوا عليه في مناسك الحج التي رواها عن رسول الله صلى الله عليه وآله " (1). نقطه اتكاء مردم در اعمال حجشان مناسك و برنامه هايى بود كه آن حضرت از رسول خدا صلى الله عليه وآله روايت مىفرمود.
محدث قمى عبارتى دارند بدين صورت: " كانت الشيعة قبل أن يكون أبو جعفر عليه السلام وهم لا يعرفون مناسك حجهم وصلاتهم وصيامهم حتى كان أبو جعفر عليه السلام ففتح لهم و بين لهم مناسك حجهم وحلالهم وحرامهم " (1).