مسأله 90 - كسى كه حج بر او مستقر شده است اگر تمكن از مباشرت در حج را نداشته باشد، چه به خاطر كسالتى كه اميد به بهبودى آن ندارد، و يا به خاطر زندانى بودن و يا پيرى و ناتوانى و حرجى بودن اعمال حج براى او، نايب گرفتن براى انجام حج بر او واجب است، بلكه در باره كسى كه حج بر او مستقر نشده است، اگر از نظر مالى در مشكل نمىافتد نايب گرفتن مطابق احتياط است، اگر چه اميد به زوال عذر هم وجود داشته باشد، پس اگر عذر تا هنگام مرگ باقى ماند حج نايب مجزى از حج منوب عنه است، و اگر عذر بر طرف گرديد در صورتى كه قبلا اميد به زوال عذر نداشته است باز هم مجزى از منوب عنه است، ولى اگر اميد به بهبودى وجود داشته بنابر احتياط پس از رفع عذر، خود او بايد حج بجا آورد، و هم چنين است حكم كسى كه قادر بر رفع عذر بوده، چه حج بر او مستقر شده باشد يا نشده باشد، و اگر عذر او وقتى بر طرف شود كه منوب عنه توانايى انجام اعمال حج را به طور كامل نداشته باشد حج نايب از طرف او مجزى خواهد بود، و اگر توانايى انجام حج را دارد بايد خود او حج را بجا آورد، و رفع عذر كاشف از بطلان اجاره است، و اگر عذر منوب عنه پس از حركت نايب قبل از احرام مرتفع گردد اجاره باطل، و حج مجزى نخواهد بود، اگر چه منوب عنه در آن سال تمكن از مباشرت نسبت به انجام حج را نداشته باشد.
(٤٢)