(مسألة 11) اگر بگويد هر گاه اين لباس را فلان طور دوختى يك درهم بتوميدهم واگر فلان طور بدوزى دو درهم اجرت بتوميدهم هر گاه بعنوان اجاره باشد باطل واگر بعنوان جعاله باشد صحيح است وهم چنين است اگر بگويد فلان عمل را اگر امروز بكنى دو درهم واگر فردا بكنى يك درهم اجرت توست ودر صورتيكه بعنوان اجاره باشد وعمل را بجا آورد مستحق اجرة المثل است نه اجرت المسمى (مسألة 12) اگر كسى را اجير كند يا حيواني را اجاره نمايد كه او را يا متاع او را بر آن حمل كند تا مكان معين در وقت معين باجرت معلومى مثل آنكه حيواني اجاره كند كه پيش از شب نيمه شعبان او را بكربلا برساند ونرساند پس اگر وقت گنجايش ندارد يا رسانيدن او بسبب ديگر ممكن نباشد اجاره باطل است واگر وقت داشت ولى كوتاهي كرد واو را نرسانيد پس اگر بر وجه تقييد و عنوانيت باشد موجر مستحق هيچ چيز از اجرت نيست زيرا بمقتضاى اجاره عمل نكرده ونظير آن است كسى را اجير كند براى روزه روز جمعه واو اشتباها شنبه روزه بگيرد بخلاف صورتيكه بر وجه اشتراط باشد بانكه متعلق اجاره رساندن بكربلا باشد ودر ضمن بر او شرط كند كه آنوقت او را برساند كه در اين صورت اجاره صحيح است واجرت را بايد بدهد ولكن خيار تخلف شرط دارد واگر فسخ كنند مستحق اجرت المثل است واگر بگويد وهر گاه مرا تا آنوقت نرسانيدى اجرت تو فلان مبلغ باشد كه كمتر است اين نيز دو صورت دارد تارة مرجع آن باين است كه اجاره دادم بتو حيوان را بفلان مبلغ اگر رساندم وبفلان مبلغ اگر نرسانيدم واين نحو از اين اجاره بسبب جهالت باطل است وبعنوان جعاله صحيح است وگاهي مورد اجاره رسانيدن فلان وقت است ولى بر او شرط مىكند اگر نرسانيدى فلان مبلغ از اجرت كم شود وظاهر آن است كه اين طور صحيح باشد واگر بگويد اگر نرساندى اجرت ندارى اين نيز دو صورة است پس اگر متعلق اجاره خصوص رسانيدن تا فلان وقت باشد وبر او شرط كند كه بر تقدير مخالفت مستحق اجرت نباشد صحيح است وهر گاه بر وجه قيديت باشد بانكه هر دو صورت مورد اجاره باشد ولكن در صورت دويم اجاره بي اجرت باشد كه مرجع آن بدو عقد شود باطل است (مسألة 13) اگر حيواني كرايه كند براى زيارة نصف شعبان مثلا ولكن اينمطلب را نه بر موجر شرط كند ونه بر وجه عنوانيت باشد واتفاقا او را نرساند خيار فسخ ندارد وموجر مستحق تمام اجرت است واگر اصلا او را بكربلا نرساند از كرايه او بقدر باقي مانده كم مىشود