كه عرض خود را از طولش باز نمى شناخت، وآن اسير آزاده شده تازه كار ونادان بى دادگر و غاصب، (58) وآن شرابخوار باده پيما، (59) وآن آزمند آشوبگر بى پروا، (60) همگى چشم خود را به منصب فرمانروايى بر مسلمانان دوختند. بله، همينان بودند كه بندگان خدا را بردگان خويش قرار داده واموال بيت المال را جزء دارايى خود شمرده وكتاب خدا (قرآن) را وسيله نيرنگ ودغلكارى قرار دادند ودين خدا را دستاويز تبهكاريهاى خويش ساختند ". (61) مبناى تحقيقى مرحوم علامه امينى حدود چهل سال است كه از تاريخ تدوين كتاب الغدير مى گذرد وبه جرأت مى توان گفت كه در دنياى تحقيقات اسلامى كسى نيست كه با نام الغدير وبا نام علامه امينى ناآشنا باشد، اين كتاب در 20 جلد به زبان عربى، با نثر بسيار پخته وادبى نگارش يافته كه تاكنون (11) جلد آن به طبع رسيده است. آية الله العظمى سيد محسن حكيم و آية الله سيد حسين حمامى درباره اين كتاب گفته اند: " لا يأتيه البالطل من بين يديه " 62 و آيات عظام سيد عبد الهادى شيرازى وشيخ محمد رضا آل ياسين وعلامه اردوبارى گفته اند: " لا ريب فيه هدى للمتقين ". (63) با آن كه مطالب الغدير به مذاق بسيارى خوشايند نيست، از آنجائيكه با اتكاء به منابع ومآخذ متقن نوشته شده است تا كنون ظرف اين مدت چهل سال كسى يا گروهى نتواسته نقدى يا ردى بر كتاب الغدير ويا حتى نقدى بر صفحه‌اى از الغدير بنگارد. مرحوم علامه خود مى فرمود: " من براى نوشتن الغدير، 10 هزار كتاب را (كه ممكن است هر كتاب در چندين مجلد باشد) از باى بسم الله تا تاى تمت خوانده ام (64) وبه 100 هزار * (هامش) * (57) مراجعه بفرماييد به مصادر متعددى كه در صفحه 17 در ذيل پانويسهاى 4 و 7 ذكر شده است.
(58) بحث ومصادر مربوطه در صفحات 146 تا 156 خواهد آمد.
(59) الاغانى ج 4 / 178، اسد الغابة ج 5 / 91، مروج الذهب ج 1 / 435.
(60) اجمال سيره مروان در صفحه 126 كتاب حاضر وتفصيل آن در الغدير ج 8 / 257 - 267 آمده است.
(61) الغدير ج 7 / 135.
(62) الغدير ج 5 صفحه د، ه‍.
(63) الغدير ج 3 صفحه ر، ز، ح، ج 8 صفحه ب، فهرس ملحقات احقاق الحق صفحه 7.
(64) در نشريه كتابخانه امير المؤمنين نيز به اين موضوع اشاره شده است. رجوع بفرماييد به نشريه ساليانه كتابخانه - شماره 1، سال 1373 - صفحه 28. (*)