بحث ولايت در الغدير در يك نگاه كلى، تمامى مطالب الغدير را مى توان در دو موضوع خلاصه كرد.
موضوع اول عبارت است از: اثبات ولايت مطلقه ائمه معصومين (سلام الله عليهم اجمعين) - از طريق تثبيت خلافت بلافصل امير المؤمنين (صلوات الله عليه) -، ودوم: نفى ولايت غير معصوم در اسلام وبررسى آثار شوم وخانمانسوز ولايت غير معصوم بر جامعه اسلامى.
مرحوم علامه در جلد هفتم الغدير در ذيل مبحثى تحت عنوان (الخلافة عندنا إمرة الهية) مى فرمايند: " به نظر شيعه جايز نيست امر خلافت را در اختيار افراد امت، يا افرادى از امت كه اهل حل وعقد هستند واگذار نمود، زيرا عقل سليم حكم مى كند كه امام بايد ويژگيها وشرايطى داشته باشد كه عصمت وقداست روحى وسرشت پاك از جمله آنهاست ". علامه در طى همين مبحث اشاره مى فرمايند كه تعيين امام معصومى كه بتوان ولايت عامه ومطلقه جامعه اسلامى را بدو سپرد تنها از جانب خداست ومردم تحت هيچ عنوانى حق انتخاب امامى كه داراى ولايت الهى باشد ندارند. مرحوم علامه درباره قاعده هميشگى جريان اينگونه انتخابات مى فرمايند: " چه بسيار آبروها كه به سبب اينگونه انتخابات ريخته شده، ومقدسات مورد اهانت قرار گرفته، وحقايق ضايع گشته و حق ثابت رو به تباهى رفته است. در اين انتخابات، مصالح عمومى پايمال گرديده، آئينهاى درستى كه بايد جهان را به راهى شايسته اندازد رو به زوال ونابودى نهاده، اساس سازش درهم ريخته، ودرهاى صلح وصفا به روى بشر بسته شده است ودر اثر جنگهاى خانمانسوز، خونهاى پاكى بر زمين جارى گشته وبنيان وپيكره اسلام راستين سست گرديده واز هم گسيخته شده است... وخلاصه اينهمه بدبختيها وفجايع كه در اثر انتخاب مردم بوجود آمد كار را به جايى رساند كه فرومايگانى همچون آن فرد بى شخصيت كفن فروش، (53) وآن دلال چارپا كه معاملات بازار او را به خود مشغول داشته بود، (54) وآن بزازى (55) كه برادران (وديگر اقاربش) را برگرده مردم تحميل مى نمود، (56) وآن گوركنى (57) * (هامش) * (52) نشريه ساليانه مكتبة الامام امير المؤمنين (ع) العامه - شماره 3، سال 1383 - صفحه 22، 23.
(53) طبقات ابن سعد ج 3 / قسم اول / 130، 131.
(54) تاج العروس ج 4 / 281، النهاية في غريب الحديث ج 1 / 88.
(55) المعارف ص 575.
(56) تفصيل موضوع در صفحات 125 تا 139 كتاب حاضر - با مصادر مربوطه - آمده است. (*)