الغاية القصوى (فارسي) - لليزدي ترجمة الشيخ عباس قمي - ج ٢ - الصفحة ٣٨٥
اشد خواهد بود وبعضى از علماء در اين دو صورت حكم بحرمت كرده اند پس بهتر آنست كه كسى كه طعامى را بخرد تا فروشنده او را تسليم نكند بديگرى نفروشد بلكه در هر مكيل وموزونى چنين كند احتياطا ودر بيع بانتفاع خصوصا در طعام اين احتياط را ترك نكند اما هر گاه چيزى بخرد كه مكيل وموزون نباشد يا آنكه مكيل وموزون بدون خريدن باو منتقل شود مثل ارث وغيره اين حكم در آنجا جارى است (فصل سيزدهم) در اقسام خريد وفروش باعتبار خبر دادن براس المال وخبر ندادن باو بدان كه كسيكه جنسى را مىفروشد يا مشترى خبر مىدهد كه من اين جنس را بچند خريده‌ام يا خبر نمىدهد وهر گاه خبر ندهد واو را بفروشد ان مساومه خواهد بود واين افضل اقسام خريد وفروش است وهر گاه خبر بده كه او را بچند خريده‌ام پس بهمان قيمت مىفروشد واو را توليه مىكويند يا زيادتر مىفروشد وانرا مرابحه مىكويند يا كمتر از آنچه خريده مىفروشد وانرا مواضعه مىكويند واگر كسى متاعى را بخرد وديگرى را در قدر معين از ان متاع شريك كند ان را تشريك مىكويند پس معلوم شد كه اقسام خريد وفروش باعتبار خبر دادن براس المال وخبر ندادن بانضمام تشريك پنج قسم مىشود وچون مساومه كه عبارت است از فروختن بدون خبر دادن براس المال احتياج بكفتكوئى ندارد ومعلوم است لهذا ما در اين فصل در چهار قسم ديگر كفتكو مىكنيم " قسم اول " در توليه است وتوليه چنانكه مذكور شد عبارت است از فروختن آنچه خريده است براس المال ودر توليه شرط است كه راس المال معلوم باشد از براى طرفين وصيغه را اگر بعربى مىگويد بگويد بعتك بما اشتريت يعنى اين جنس را فروختم بتو بقيمتى كه خريده ام ومشترى گويد قبلت يعنى قبول كردم واگر فارسى صيغه بخواند معنى صيغه عربى را كه مذكور شد بخواند واز براى فروختن براس المال بعضى احكام است كه در مرابحه مذكور خواهد شد (قسم دوم در مراجعه است) ومرابحه فروختن جنس است زياده از آنچه جنس را خريده است ودر اينجا چند مسألة است اول كسى كه جنسى را بمرابحه مىفروشد بايد اول راس المال را معلوم كند كه چه قدر است وهم چنين قدر ربح را هم معلوم كند وبعد از ان صيغه بخواند وبگويد (بعتك هذا برنج كذا) يعنى فروختم بتو اين متاع را بقدرى كه خريده‌ام با اين قدر انتفاع ومشترى گويد (قبلت) وهر گاه
(٣٨٥)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 ... » »»