الغاية القصوى (فارسي) - لليزدي ترجمة الشيخ عباس قمي - ج ٢ - الصفحة ٣٨٦
راس المال يا انتفاع از براى طرفين يا يك كدام معلوم نباشد ان معامله باطل است " دوم " كسيكه جنسى را بمرابحه بفروشد مكروه است كه ربح را نسبت باجزاء راس المال بدهد مثل اين كه بگويد راس المال اين بيست تومان است واز هر تومانى هزار دينار انتفاع مىكيرم بلكه بايد بگويد راس المال بيست تومان است وانتفاع دو تومان " سيم " هر گاه زيد مثلا متاعى از عمرو بخرد بيك تومان وخواسته باشد راس المال را زياده از يك تومانى كه بعمرو داده است بگويد مىتواند اولا او را بفروشد به پدر خود يا فرزند خود وبعد از ان ان متاع را از پدر يا فرزند خود بخرد به زيادتر از يك تومان بشرطى كه در ضمن العقد شرط نكند با پدر يا پسر خود كه باز از شما خواهم خريد وبعد از آنكه خواسته باشد ببكر بفروشد براس المال يا مرابحه جايز است كه راس المال قيمت دوم را بگويد كه بيش از يك تومان است واين ضرر ندارد اگر چه در وقتى كه به پدر يا فرزند خود مىفروخت اين معنى در قصد او بوده باشد بشرطى كه در ضمن العقد شرط نكند كه از ايشان باز پس مىكيرم واين مذهب اكثر علماء ما است وشهيدين ره فرموده اند كه اگر در قصد او بوده اين معنى وغرض او حيله باشد حرام است وهر گاه بكر خريدار از حيله او مطلع شود اختيار فسخ دارد واين قول احوط است " چهارم " هر گاه كسى متاعى بديگرى بفروشد وبعد از ان معلوم شود كه فروشنده راس المال را زياده از آنچه خريده است كفته است در اين صورت خريدار اختيار دارد كه معامله را فسخ كند يا بهمان قيمت كه كرفته است راضى شود وهر گاه ان متاع در نزد خريدار تلف شده باشد باز خريدار اختيار فسخ دارد وفروشنده تسلط دارد كه مثل يا قيمت ان متاع را از خريدار بكيرد وقيمتى را كه خريدار باو داده بود رد كند " پنجم " هر گاه كسى متاعى را بقيمتى معين بخرد وفروشنده از براى مشترى قدرى از ان قيمت را كم كند يا ببخشد لكن بدون مواطاة با يكديگر در اين صورت خريدار هر گاه خواسته باشد كه انمتاع را بديگرى بفروشد وخواسته باشد كه از راس المال خبر بدهد جايز است كه بقيمت اصلى كه خريده است خبر دهد " ششم " هر گاه تاجر متاعى را قيمت كذارد وبدلال بدهد كه ان را بفروشد وانچه زيادتر از ان قيمت باشد از دلال باشد اما صيغه مبالغه باو نگويد در اين صورت جايز نيست كه دلال ان متاع را بمرابحه بفروشد يعنى ان قيمت معين را كه تاجر كفته راس المال قرار دهد وقدرى ديگر بربح بكيرد بلكه بايد او را بدون خبر دادن براس المال بفروشد يا صورت حال را بگويد وانچه انتفاع
(٣٨٦)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 ... » »»