الغاية القصوى (فارسي) - لليزدي ترجمة الشيخ عباس قمي - ج ٢ - الصفحة ٣٦٣
ايجاب وقبول را خود بگويد خيار مجلس داشتن او مشكل است و هم چنين است در كسى كه وكيل باشد از جانب بايع ومشترى ودر اينجا دو مسئلة است اول آنكه ساقط مىشود خيار مجلس هر گاه در ضمن العقد شرط كنند كه خيار مجلس از براى هيچ كدام نباشد واگر شرط كنند كه يكي از انها خيار نداشته باشد او نخواهد داشت " دوم " آنكه هر گاه خريدار تصرف كند در مبيع تصرفى كه نوعا دال بر رضا باشد خيار او بر طرف مىشود اما خيار فروشنده باقي است وهر گاه تصرفى كه مىكند تصرفي باشد كه مبيع را از ملك او بيرون كند مثل ان كه بفروشد آن را يا با وجود خيار فروشنده اين تصرف صحيح خواهد بود يا نه بعضى تامل فرموده‌اند لكن اقوى صحت است وهر گاه فروشند تصرف كند در مبيع با التفات به بيع وخيار داشتن خود دلالت خواهد كرد بر اين كه ان معامله را فسخ كرده است " دوم " خيار حيوان است وان عبارت است از اين كه هر گاه كسى حيوان بخرد از حين صيغه خواند تا سه روز اختيار دارد كه فسخ ان معامله كند وحيوان را بفروشنده رد كند بدو شرط يكي ان كه در ضمن العقد شرط سقوط ان خيار نشده باشد وديگر ان كه مشترى تصرف در حيوان نكرده باشد باجاره يا هبه يا غير ان بلكه مطلق تصرفاتى كه نوعا دال بر رضا باشد وجمعي از علماء كفته اند كه اگر تصرف باعتبار از مايش باشد خيار ساقط نمىشود مثل سوار شدن بر ان حيوان يا دوشيدن شير از او وامثال ان در صورتيكه بجهت از مايش باشد اما بايد بقدرى تصرف كند كه از مايش بعمل ايد وهر گاه زيادتر بكند خيار ندارد ودر اينجا بسه مسئلة بايد اشاره شود " اول " اين كه خيار حيوان مختص بمشترى است در صورتى كه قيمت حيوان حيوان ديگر نباشد والا فروشنده نيز خيار دارد بلكه هر گاه مبيع غير حيوان وقيمت حيوان باشد خيار از براى بايع تنها است " دوم " اين كه هر گاه كسى حيوانى خريد بثمن غير حيوان در سه روز خيار هر گاه عيبى در حيوان حادث شود از غير جهت مشترى در اينجا خلاف است اصح آنست كه مشترى مخير است در فسخ يا نگاهداشتن ان حيوان عيب دار با كرفتن تفاوت ميانه صحيح ومعيوب بودن ان واگر در اين سه روز بى ان كه تقصير كند تلف شود از مال بايع است " سيم " ان كه فرق نيست در اقسام حيوان وغلام وكنيز نيز حكم حيوان دارد (خيار سيم) خيار شرط است وان چنانست كه بايع ومشترى با يكديگر شرط كنند تا مدت معينى هر دو يا يك شخص ديگر غير ايشان اختيار فسخ ان معامله را داشته باشد
(٣٦٣)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 ... » »»