121 - سؤال: هر گاه مسافرى نماز استيجار بر ذمه داشته باشد و در مكانى باشد كه خواهد قصر و اتمام را احتياط به عمل آورد و مىخواهد نماز به جماعت به عمل آورد، آيا با وجود اشتغال ذمه به صلوة استيجار، آن احتياط را به عمل آورد جايز است يا نه؟ و بر فرض جواز، آيا كداميك از قصر و اتمام را به قصد ايتمام به عمل آورد؟ و آن نماز استيجار را به قصد ايتمام در آن بكند يا نه؟
جواب: اجير بودن به جهت نماز استيجار، منافاتى با تعدد نماز به عنوان احتياط ندارد، و اما در صورت احتياط، هر يك از دو نماز كه دليلش واضح باشد آن را اصل قرار بدهد و به جماعت بكند و آن ديگرى را فرادى بجا آورد و اين به سبب اختلاف رأى مجتهد در مواضع اختلاف به هم مىرساند و در بعضى جاها قصر، مقدم است. همچنانكه در نظر حقير، در چهار فرسخ كه قبل از ده روز اراده عود داشته باشد، اظهر قصر است، پس قصر را مقدم دارد و تمام را فرادى بكند و در مواطن اربعه كه تخيير ثابت است هر يك را مقدم دارد، آن ديگرى را فرادى بكند و افضل در نزد حقير تمام است، اما احوط قصر است، پس قصر را مقدم دارد و تمام را فرادى بكند و در جايى كه مجتهد متردد باشد، هر چند ظاهر ادله تخيير است، اما بنا بر قول بعضى كه احتياط را واجب مىدانند كه هر دو نماز را از باب مقدمه مىكنند، دور نيست كه هر دو را به جماعت مىتوان كرد. اما وجوب احتياط در نزد حقير ثابت نيست.
به هر تقدير بايد فرق كرد ما بين مواضع: در بعضى جاها احتياط به جهت حيرت در مسئله است كه مجتهد بخصوص رأيى ندارد، يا مقلد، مجتهدى ندارد كه از او پرسد و در بعضى حاها احتياط به جهت دفع شبهه و دفع از مقتضاى خلاف مسئله يا مخالفت دليل معارض، است و در آنجايى كه آنچه راجح است كه نماز حاضر را به جماعت بگزارد، خواه قصر و خواه اتمام. والله العالم.
121 مكرر - سؤال: هر گاه مأموم سهوا در ركوع يا در سجود، قبل از امام برخيزد به قيام يا جلوس، يا قبل از امام به سجود يا ركوع داخل شود، چه صورت دارد؟
جواب: در هر يك از اين حالات، عود كند و متابعت امام كند و ثانيا فعل را با امام بجا