است، بارگران اين علم را يكجا بدوش گرفته، از حقايق واسرار آن، او پرده برداشته چنانكه مصدر ومورد علم اديانست. منتهى اليه ومرجع دانش ابدان مىباشد.
تا هنگاميكه بدنت تحمل درد دارد از استعمال دوا پرهيز كن قال ابوعبدالله الصادق عليه السلام: اجتنب الدواء ما احتمل بذلك الداء بدنك.
يكى از دانشمندان مىگويد: مسهل، معده را پاك مىكند، ولى بجدار معده هم آسيب مىرساند، اعصاب را ضعيف وجهاز هاضمه را فرسوده مىگرداند. ديگرى مىگويد:
ميكروب با دوا از بين مىرود ولى دوا، هم فعاليت ميكروب را كم مىكند، هم فعاليت جسم را.
از امير المؤمنين على (ع) نقلشده: دوا با معدهء شما آن مىكند كه اسيد با مس.
هم زنگ آنرا از بين مىبرد وهم خود آنرا ميكاهد.
موسى بن جعفر (ع) مىگويد: هيچ دوائى نيست مگر آنكه درد را در بدن بر مى انگيزاند پس سودمندتر از آن نيست كه تا كاملا محتاج نشوى تصرف در بدن نكنى.
امام رضا (ع) مىگويد: تا ممكن است بطبيب مراجعه نكنيد، زيرا معالجه تن چون تعمير خانه است كه كمش به بسيار ميكشد، ونيز امام صادق (ع) مىفرمايد: كسانيكه بمختصر كسالتى فورى بطبيب مراجعه مىكنند ودارو استعمال مىنمايند اگر بميرند از پيروان مذهب او بشمار نمى روند.
مرض بر اثر تخلف از قوانين طبيعت پيدا مىشود، استعمال دوا همين تخلف و انحراف در مزاج پديد مىآورد واين دوا وانحراف چون بهم دست دادند زودتر بدنرا نابود مىكنند.
عنه عليه السلام: (من ظهرت صحته على سقمه فعالج نفسه بشيئى فمات فقد اعان على نفسه وانا إلى الله منه برئ) كسيكه سلامتيش از بيمارى آشكارتر باشد با وجود اين، خود را بچيزى معالجه كند وبميرد من از او بيزارم وچنين كسى در هلاك خويش اعانت كرده است.
غذا اگر ناسازگار وسمى واضافه بر مقدار لازم خورده شود وبدن قدرت هضم