و عودت دادند، و ايام به همين ترتيب گذشت تا بالاخره بدرود حيات گفته به رحمت ايزدى پيوستند.
غرض از اين بيانات روشن ساختن اهميت فهرست منتجب الدين بود كه في الجمله معلوم گرديد بيشتر از اين به اطاله اين مطلب نپرداخته و از ذكر اهميت كتاب تنها به نكات و اشارات فوق اكتفا مىورزيم.
" نظر مرحوم عباس اقبال آشتيانى درباره منتجب الدين و كتاب او " در مقدمه كتاب " معالم العلماء " مرحوم عباس اقبال دانشمند فقيد چنين مىنگارد " منتجب الدين على بن ابى القاسم القمى كه كتاب او " اسماء مشايخ الشيعة ومصنفيهم " نام دارد و او اين كتاب را به امر عز الدين يحيى بن ابى الفضل محمد الشريف المرتضى نقيب قم و رى وآبه به رشته تأليف در آورده است، و چون اين عز الدين يحيى به شرحى كه در تواريخ معتبره مذكور افتاده در سال 592 بدست علاء الدين تكشى خوارزمشاه به قتل رسيده پس معلوم مىشود كه تاريخ تأليف فهرست منتجب الدين مقدم بر سال 592 است، و چون مؤلف آن قطب راوندى معروف را كه به سال 573 فوت كرده بصيغة " رحمة الله " دعا مىكند معلوم مىشود كه تأليف اين كتاب بين سنوات 573 - 592 اتفاق افتاده است، و قريب به يقين است كه منتجب الدين در موقع تأليف فهرست خود از معالم العلماى ابن شهر آشوب اطلاعى بدست نياورده بوده، چه صريحا مىنويسد كه عز الدين يحيى به او مىگفته است كه بعد از شيوخ طوسى كتابى در اين موضوع تصنيف نشده است، و يا آنكه در موقع تأليف اين كتاب هنوز ابن شهر آشوب كتاب خود را به رشته نگارش نياورده بوده است.
شيخ حر عاملي در پشت نسخه فهرست منتجب الدين به خط خود چنين نوشته " به خط الشهيد كذا " ديباجة الاصل هكذا:
" كتاب فهرست اسماء علماء الشيعه ومصنفيهم جمع الشيخ الامام الحافظ السعيد منتجب الدين موفق الاسلام سيد الحافظ رئيس النقلة سيد الأئمة والمشايخ خادم حديث رسول الله صلى الله عليه وآله ابى